امروزه محیط بازاریابی تحت تاثیر روندهای اجتماعی مهمی قرار گرفته است و این روند ها باعث به وجود آمدن رفتارهای مصرفی، فرصتها و چالشهای جدیدی در بازاریابی شدهاند.
در این مقاله چندین مورد از عوامل مهم اجتماعی تاثیر شگرفی دارد علم بازاریابی به وجود آورده است، اشاره خواهیم کرد:
ما در عصر نوین اطلاعات و در واقع در عصری زندگی میکنیم که انقلاب فناوری رخ داده است و دیگر زمان عصر صنعتی که تولید بالا و موجودی انبارها و تبلیغات پر هزینه مطرح بود، به پایان رسیده است.
در عصر اطلاعات، شرکت ها می بایست امکان تولید سفارشی و همچنین ارتباطات بازاریابی یکپارچه و هدفمند را در سیاست گذاری های خود به همراه داشته باشند.
جهانی شدن
پیشرفت فناوری در حوزه های مختلف باعث شده است که شرکت ها در بازارهای کشورهای دیگر نیز ورود کنند و همین امر باعث ایجاد بازارهای جهانی شده است، که خرید و فروش خارجی را نیز تسهیل کرده است.
مقررات زدایی
بسیاری از کشورها به جهت افزایش رقابت پذیری شرکت ها و ایجاد فرصت های نوین بازاریابی، قوانین و مقررات خود را بازنگری کردهاند و قوانین انحصاری را از میان برداشته اند و همین امر باعث شده که فرصت ها و چالش های جدیدی در برابر بازاریابان قرار گیرد.
خصوصی سازی
این روزها خصوصی سازی موضوع بسیار مهمی است که باعث شده بسیاری از کشورها به هدف افزایش بهره وری ملی موسسات و شرکت های دولتی خود را به بخش خصوصی واگذار کردهاند.
افزایش رقابت
افزایش فزاینده رقابت از سوی رقبای داخلی و بخصوص خارجی باعث افزایش هزینه های پروموت شرکت ها و کاهش حاشیه سود آنها شده است و همین امر باعث شده سهم بازار موجود در هر صنعت بین رقبای مختلف تقسیم شود به همین علت است که شرکتها فعالیتها و محصولات خود را گسترده کرده و به سمت ایجاد نام های تجاری جدید سوق پیدا کردهاند و همین کار باعث قدرتمندتر شدن برند اصلی آنها شده است.
همگرایی صنایع مختلف
امروزه مرز بین صنایع مختلف از بین رفته است به نحوی که بسیاری از شرکتها ترجیح میدهند با رقبا، تامین کنندگان و حتی توزیع کنندگان خود ادغام شوند، تا از این طریق سود و درآمد خود را افزایش دهند.
این موارد از ادغام ها را به خوبی در استارتاپ ها شاهد هستیم.
تغییر در سیستم خرده فروشان
خرده فروشان کوچک با شبکه های خرده فروشی بزرگ تر ادغام شدهاند و این باعث شده که فضای خرده فروشی تغییر کند و امروزه مارکت پلیس ها مثال خوبی برای این نوع ادغام و یا همکاری هستند.
واسطه زدایی
با به وجود آمدن وب سایت های اینترنتی فروش کالا واسطه های سنتی موجود در شبکه عرضه کالا و خدمات در حال از بین رفتن هستند و همین امر باعث تغییر فرآیندهای فروش شده است از این رو تامین کنندگان اولیه به فکر راه اندازی وب سایت های تخصصی افتاده اند تا بتوانند از امکانات اینترنت در افزایش فروش خود استفاده کنند.
قدرت خرید مشتریان
با افزایش روند واسطه زدایی و وصل شدن خریدار نهایی به تولیدکننده قدرت خرید مشتریان بالاتر رفته و همین امر باعث صرفهجویی در منابع مالی و حتی زمانی مشتریان شده است.
حتی مشتریان می توانند از محل کار یا منزل با کمک تلفن همراه شان در سراسر کشور و یا حتی جهان خرید خود را انجام دهند.
اطلاعات در دسترس مشتریان
امروزه مشتریان هر نوع اطلاعاتی با هر حجم و عمری که بخواهند را به راحتی میتوانند در اینترنت جستجو و جمع آوری کنند.
شبکه های اجتماعی نیز محلی برای تولید محتوا و جمع آوری اطلاعات برای مخاطبان هدف شده است.
مشارکت مشتریان
امروزه با توجه به خدمات پس از فروش و ارزشمندی نوشتاری شرکت ها از نظرات مشتریان در طرفی محصولات و خدمات خود استفاده می کنند. این مشارکت نه تنها به نفع سازمان می باشد بلکه حس مشارکت و مالکیت را در مشتریان نیز افزایش می دهند.
نحوه ی معاملات و شرایط کسب و کار
نحوه برقراری ارتباط و برخوردهای تجاری در کشورها و فرهنگ ها متفاوت و مختلف است و چارچوب و استانداردهای تعریف شده براساس فرهنگ و مذهب و اعتقادات خاص هر کشور تعریف می شود که از عوامل موفقیت در بازاریابی دیجیتال هستند. به عنوان مثال حضور به موقع در ملاقات ها، پوشاک و نحوه ی پوشش، نحوه ی مذاکره، رنگ ها در جوامع مختلف دارای تفاسیر مختلف است..
سطح سواد ازعوامل مهم محیط بازاریابی
میزان سطح سواد با روش و نوع عرضه و معرفی محصولات و خدمات در بازار ارتباط دارد. انتخاب بهترین روش از میان روش های تبلیغاتی با کمک و استفاده از مشاوره کسب و کار رابطه مستقیم با میزان سطح سواد آن بازار و جامعه دارد به طور مثال: اگر در جامعه ای میزان سطح سواد در حداقل باشد استفاده از روش تبلیغ در جراید موفق نخواهد بود . سواد در انتخاب محصول و شیوه ی کاربرد و نگهداری آن نیز نقش دارد.
الگوهای نهادی
سیستم های خرید و توزیع در کشورها و شیوه ی خرید و مصرف در جوامع در حال دگرگونی است. مردم ایران دیگر تنها از مغازه های محلی خرید نمی کنند. فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای در شبکه توزیع ایران (همانند هایپر استار) و خرید به صورت آنلاین و در همین راستا تغییر در نوع بازاریابی و حرکت به سمت بازاریابی آنلاین و بازاریابی موتورهای جستجوگر و بازاریابی دیجیتال و … نقش زیادی دارند.
دین و مذهب ازعوامل مهم محیط بازاریابی
برای مثال در نظام ارزشی اسلام محصولات و خدماتی با عناوین حرام، مستحب و مکروه وجود دارد که در بازاریابی بسیار اهمیت دارد.
سخن آخر
مدیران بازاریابی با استفاده از این عوامل اجتماعی که در بین مردم گسترش پیدا کرده است استفاده بهینه کنند و با بهره گیری از فناوری های نوین سفارش های خود را بالا برده و در نهایت سود و ارزش برند شرکت را بالا ببرند.
بازاریابی در عمل و شرایط به شدت رقابتی در محیط به شکل در حال تغییر فرآیندی مستمر می باشد و نیاز به تغییرات مداوم دارد.